علم امامان (قرآن)این مقاله درباره علم امامان علیهم‌السّلام به حقایق و معارف قرآن است. ۱ - علم امام به معارف قرآنامامان معصوم علیهم‌السّلام از حقایق و معارف قرآن آگاهی دارند: و یقول الذین کفروا لست مرسلا قل کفی بالله شهیدا بینی و بینکم و من عنده علم الکتـب. آنها كه کافر شدند مى‌گويند: «تو پیامبر نيستى!» بگو: «كافى است كه خداوند، و كسى كه علم کتاب (و آگاهى بر قرآن) نزد اوست، ميان من و شما گواه باشند!» در این که «من» در «من عنده علم الکتاب» چه کسی و مقصود از کتاب چیست، اختلاف است. برخی «من» را علمای اهل کتاب دانسته‌اند؛ ولی چون سوره، مکی است و هنوز هیچ یک از علمای اهل کتاب، اسلام نیاورده‌اند، معنا ندارد قرآن، مشرکان را برای اثبات وحی بودن خود به اهل کتاب ارجاع دهد. برخی دیگر، «الکتاب» را قرآن دانسته‌اند. در این صورت، آیه مزبور که در پایان سوره آمده، با آیه اول سوره «تلک آیات الکتاب...» و آیه‌ای که در اواسط سوره آمده «افمن یعلم انما انزل الیک من ربک الحق کمن هو اعمی» ارتباط دارد و درصدد اثبات حقانیت قرآن و رسالت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است؛ بنابراین، «من» در «من عنده علم الکتاب» باید کسی باشد که به معارف قرآن آگاه است. چنین عالمی در روایات، بر امام علی علیه‌السّلام و دیگر امامان معصوم علیهم‌السّلام تطبیق شده است. ۲ - تفسیر آیهدر آخرین آیه مورد بحث (همانگونه که این سوره در آغاز از نام قرآن و کتاب الله شروع شده ) با تاکید بیشترى روى معجزه بودن قرآن ، سوره رعد را پایان مى‌دهد، و مى گوید: ((این کافران مى‌گویند تو پیامبر نیستى )) (و یقول الذین کفروا لست مرسلا). هر روز بهانه‌اى مى‌تراشند، هر زمان تقاضاى معجزه‌اى دارند و آخر کار هم باز مى گویند تو پیامبر نیستى ! در پاسخ آنها بگو همین کافى است که دو کس میان من و شما گواه باشد یکى الله و دیگرى کسانى که علم کتاب و آگاهى از قرآن نزد آنها است ! (قل کفى بالله شهیدا بینى و بینکم و من عنده علم الکتاب ). هم خدا مى داند که من فرستاده اویم ، و هم آنها که از این کتاب آسمانی من یعنى قرآن آگاهى کافى دارند، آنها نیز به خوبى مى دانند که این کتاب ساخته و پرداخته مغز بشر نیست، و جز از سوى خداى بزرگ امکان ندارد نازل شده باشد، و این تاکیدى است مجدد بر اعجاز قرآن از جنبه هاى مختلف که ما شرح آنرا در جاهاى دیگر مخصوصا در کتاب قرآن و آخرین پیامبر داده‌ایم . بنابر آنچه در بالا گفتیم منظور از من عنده علم الکتاب ، آگاهان از محتواى قرآن مجید است. در بسیارى از روایات آمده است که منظور از من عنده علم الکتاب علی بن ابی طالب (علیهالسلام ) و ائمه هدى است. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۲۲۰، برگرفته از مقاله «علم امامان». |